بیماری‌های مقاربتی ( STDS) عفونت‌های خطرناکی هستند که عمدتاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند.
این عارضه ها می‌توانند به عوارض جدی منجر شوند و بسیاری از آنها هیچ علائمی ندارد. در این متن، به علل، راه‌های پیشگیری و علائم از این عفونت‌ها پرداخته می‌شود.
این به این معنا نیست که تنها راه انتقال بیماری مقاربتی رابطه جنسی می باشد.درادامه با انواع این عارضه آشنا می شویم.
بیماری های مقاربتی (STDS)چیست؟
بیماری‌های مقاربتی (STDS) به‌دلیل عفونت‌های مقاربتیSTIS) ) ایجاد می‌شوند. این بیماری‌ها عمدتاً از طریق تماس جنسی انتقال پیدا می کند.
عفونت‌های مقاربتی توسط باکتری‌ها، ویروس‌ها یا انگل‌ها ایجاد می‌شوند. یک عفونت مقاربتی، می‌تواند از فردی به فرد دیگر از طریق خون، مایع منی، ترشحات واژن یا دیگر مایعات بدن منتقل شود.
بعضی اوقات عفونت‌های مقاربتی از راه‌های دیگری، جز تماس جنسی انتقال پیدا می کند. مثلاً این عفونت‌ها امکان دارد در دوران بارداری یا زایمان، به نوزاد منتقل شوند. همچنین، از طریق انتقال خون یا استفاده مشترک از سوزن‌ها نیز انتقال پیدا کند.
عفونت‌های مقاربتی همیشه علائمی ندارند. فرد می‌تواند از کسی که به‌نظر سالم می‌آید و حتی خودش هم از عفونت خبر ندارد، عفونت بگیرد.
بیشتر بخوانید: انتقال ویروس اچ پی وی از مراکز و سالن های زیبایی
علائم بیماری های مقاربتی
بیماری‌های مقاربتی می‌توانند طیف گسترده‌ای از علائم را ایجاد کنند، و گاهی هیچ علامتی ندارند.
به همین دلیل، ممکن است تا زمانی که فرد دچار عوارض نشود یا شریک جنسی او تشخیص ندهد، این عفونت‌ها پنهان بمانند.
برخی از علائم عفونت‌های مقاربتی شامل موارد زیر است:
- زخم یا برآمدگی در ناحیه تناسلی، دهان یا مقعد
- احساس درد یا سوزش هنگام ادرار
- ترشح غیرعادی از آلت تناسلی
- ترشحات غیرمعمول یا بدبو از واژن
- خونریزی غیرمعمول از واژن
- درد در زمان رابطه جنسی
- غدد لنفاوی متورم یا حساس، به‌ویژه در ناحیه کشاله ران، اما گاهی در نواحی دیگر
- درد در پایین شکم
- تب
- جوش یا بثورات پوستی در ناحیه بدن، دست‌ها یا پاها
- خارش یا تحریک در ناحیه تناسلی
- خستگی یا احساس ضعف
- کاهش یا افزایش وزن بدون دلیل
- بوی ناخوشایند ادرار
علائم عفونت‌های مقاربتی ممکن است چند روز پس از ابتلا ظاهر شوند، اما بسته به نوع عفونت، ممکن است سال‌ها بگذرد تا علائم جدی‌تری بروز کنند.
خدمات تیم سپیده مساعدی
بیماری های مقاربتی غیرقابل درمان
جدی و خطرناک ترین عارضه های مقاربتی درمردان، ویروس اچ آی وی ( HIV ) است که موجب ایدز می شود. تبخال تناسلی و هپاتیت B به نست به اچ آی وی خطر کمتری دارد.
اهمیت مراجعه به پزشک متخصص:
اگر فعالیت جنسی دارید و فکر می‌کنید که امکان دارد در معرض عفونت مقاربتی قرار گرفته باشید، یا حتی کوچک‌ترین علائم را تجربه کنید ، سریعا به پزشک یا متخصص مربوطه مراجعه کنید.
عفونت‌های مقاربتی می‌توانند بدون علامت باشند، اما عواقب آنها همیشه پنهان نمی‌ماند. ناباروری، دردهای مزمن و مشکلات حادتر، تنها بخشی از این مشکلات هستند.
به پزشک متخصص مراجعه کنید حتی اگر هیچ علائمی ندارید، مشورت با پزشک پیش از شروع فعالیت جنسی یا رابطه با شریک جدید، شما را از خطرات پنهان حفظ می‌کند.
بیشتر بخوانید: انواع روش های سفید کردن واژن
علل بیماری های مقاربتی
عفونت‌های مقاربتی می‌توانند به دلایل زیر ایجاد شوند:
- باکتری‌ها:
گنوره، سیفلیس و کلامیدیا نمونه هایی از عارضه های مقاربتی هستند که توسط باکتری‌ها به وجود می آیند.
- انگل‌ها:
تریکومونیازیس نوعی بیماری مقاربتی است که به‌وسیله انگل به وجود می آید.
- ویروس‌ها:
عفونت‌های مقاربتی که ناشی از ویروس‌ها هستند شامل ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، ویروس هرپس سیمپلکس و ویروس نقص ایمنی انسانی(HIV) هستند که موجب بیماری ایدز می‌شود.
- قارچ‌ها:
اگرچه کمتر شایع است، برخی عفونت‌های قارچی مانند کاندیدیازیس می‌توانند از طریق تماس جنسی منتقل شوند.
بیشتر بخوانید: واکسن گارداسیل چند دوز دارد؟
- مخاطرات رفتاری:
رفتارهای پرخطر مانند رابطه جنسی محافظت‌نشده یا تعدد شرکای جنسی، می‌توانند خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش دهند.
ریسک فاکتورها
هر کسی که از نظر جنسی فعال است، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مقاربتی یا انتقال آنها قرار دارد.
عوامل زیر می‌توانند خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی را افزایش دهند:
- رابطه جنسی بدون محافظت
- رابطه جنسی دهانی بدون کاندوم
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- سابقه عفونت‌های مقاربتی
- اجبار به فعالیت جنسی
- سوءاستفاده از الکل یا مواد مخدر
- استفاده از داروهای تزریقی مشترک
- سن کم (۱۵ تا ۲۴ سال)
- انتقال عفونت از مادر به نوزاد
- عدم انجام آزمایش‌های منظم
- رابطه جنسی در دوران قاعدگی
- عدم آگاهی یا آموزش ناکافی
انواع بیماری های مقاربتی (STIS)
بیماری‌های مقاربتی (STIS) عفونت‌هایی هستند که از طریق تماس جنسی منتقل می‌شوند و شامل انواع باکتریایی، ویروسی و انگلی می‌باشند. در این قسمت به مهم‌ترین بیماری‌ها و نکات مربوط به آنها اشاره می کنیم:
بیماری های مقاربتی باکتریایی
-
کلامیدیا:
یکی از رایج ترین عفونت‌های باکتریایی که به طور معمول بدون علامت است و در صورت درمان نکردن می‌تواند به عوارض جدی، نظیر ناباروری منجر شود.
-
گنوره (سوزاک):
عفونتی باکتریایی که نواحی تناسلی، مقعد و گلو را تحت تأثیر قرار می‌دهد و در صورت عدم درمان، می‌تواند عوارضی مانند عفونت‌های مفصلی ایجاد کند.
-
سیفلیس:
این عفونت باکتریایی، در مراحل مختلف پیشرفت می‌کند و می‌تواند به مشکلات جدی در اعضای بدن منجر شود. درمان آن معمولاً با پنی‌سیلین مؤثر است.
-
عفونت‌های باکتریایی غیر معمول:
مانند مایکوپلاسما ژنیتالیوم که می‌تواند عفونت‌های تناسلی و ادراری را ایجاد کرده و به اشکالات جدی‌تری در سلامت، منجر شود. تشخیص و درمان فوری ضروری است.
-
واژینوز باکتریال:
اختلالی میکروبی در واژن است که با بوی نامطبوع و ترشحات غیرمعمول همراه می‌شود و نیاز به درمان دارد.
-
لنفوگرانولوما ونروم:
عفونتی ناشی از نوعی کلامیدیا، که باعث بزرگ شدن غدد لنفاوی و زخم‌های تناسلی می‌شود.
-
پدیکلوزیس پوبیس:
عفونت ناشی از شپش در ناحیه تناسلی است که می‌تواند باعث خارش و ناراحتی شدید شود. درمان فوری الزامی است.
بیماری های مقاربتی ویروسی
-
ویروس پاپیلومای انسانی (hpv):
رایج ترین عفونت ویروسی که می‌تواند زگیل‌های تناسلی و سرطان‌های که ارتباط دارد با آن را ایجاد کند. واکسیناسیون مؤثر در پیشگیری از انواع خطرناک این ویروس است.
-
ویروس نقص ایمنی انسانی(ایدز):
این ویروس سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و می‌تواند منجر به بیماری ایدز شود.
- تبخال دستگاه تناسلی:
ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس، که باعث ایجاد تاول‌های دردناک می‌شود و درمان آن با داروهای ضدویروسی صورت می‌گیرد.
-
هپاتیت C:
این نوع هپاتیت نیز می‌تواند از طریق رابطه جنسی منتقل شود.
بیماری های مقاربتی انگلی
-
تریکومونیازیس:
عفونت انگلی ناشی از تریکوموناس که می‌تواند منجر به مشکلات باروری شود.
بیماری های مقاربتی قارچی
- کاندیدیاز (عفونت قارچی):
- عفونت قارچی ناشی از کاندیدیاز ، که علائمی مانند خارش و ترشحات غیرطبیعی را ایجاد می‌کند.
میکروب های مقاوم به دارو
عفونت‌هایی مانند گنوره که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند، خطرات جدیدی را برای بهداشت عمومی ایجاد می‌کنند.
عدم مراجعه به پزشک متخصص در صورت ابتلا به بیماری‌های مقاربتی می‌تواند منجر به عوارض جدی نظیر ناباروری، سرطان و عفونت‌های مزمن شود که سلامت جسمی و روانی فرد را به خطر می‌اندازد.
انتقال بیماری های مقاربتی از مادر به نوزاد
در دوران بارداری یا زایمان، ممکن است برخی از عفونت‌های مقاربتی از مادر به نوزاد منتقل شوند.
از جمله این عفونت‌ها می‌توان به گنوره، کلامیدیا، اچ آی وی و سیفلیس اشاره کرد. عفونت‌های مقاربتی در نوزادان می‌توانند مشکلات جدی را به دنبال داشته باشند.
به همین دلیل، همه زنان باردار باید برای عفونت‌های مقاربتی غربالگری شوند و در صورت نیاز، از یک پزشک متخصص زنان و زایمان مشاوره و درمان دریافت کنند.
عوارض بیماری های مقاربتی
بسیاری از افراد در مراحل اولیه بیماری‌های مقاربتی (STDS) هیچ علامتی ندارند. به همین دلیل، غربالگری برای پیشگیری از عوارض اهمیت زیادی دارد.
عوارض ممکن از عفونت‌های مقاربتی شامل موارد زیر است:
- درد ناحیه لگن
- عوارض مربوط به بارداری
- التهاب چشم
- آرتریت
- بیماری التهابی لگن
- نازایی
- بیماری قلبی
پیشگیری از عفونت های مقاربتی
برای کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های مقاربتی (STIS)، اجتناب از رابطه جنسی پرخطر یکی از بهترین روش‌هاست.
برای افرادی که روابط جنسی را انتخاب می‌کنند، ایجاد رابطه‌ای پایدار با شریک غیر آلوده می‌تواند ریسک عفونت را کاهش دهد.
همچنین، آزمایش‌های منظم برای شناسایی عفونت‌ها قبل از رابطه با شرکای جدید مهم است.
واکسیناسیون علیه ویروس‌هایی مانند HPV و هپاتیت A و B و استفاده صحیح از کاندوم در تمام اشکال رابطه جنسی، از دیگر روش‌های پیشگیری هستند.
برای افراد در معرض خطر HIV، پروفیلاکسی پیش از تماس گزینه‌ای مؤثر است که باید تحت نظر پزشک مصرف شود. رعایت این اصول به حفظ سلامت جنسی کمک می‌کند.
روش های تشخیص بیماری‌های مقاربتی (STD)
تشخیص بیماری‌های مقاربتی شامل چندین روش تخصصی است:
بررسی بالینی
- ارزیابی علائم و تاریخچه پزشکی بیمار.
تست های آزمایشگاهی
- آزمایش خون:
شناسایی آنتی‌بادی‌ها یا پاتوژن‌ها (مانند HIV، سیفیلیس).
- آزمایش ادرار:
شناسایی عفونت‌ها (مانند سوزاک، کلامیدیا).
- آزمایش سواب:
جمع‌آوری نمونه‌ها از نواحی آسیب‌دیده برای کشت یا تجزیه و تحلیل PCR.
معاینه فیزیکی
- بازرسی بصری از زخم‌ها، ترشحات یا ناهنجاری‌ها.
توصیه های غربالگری
- انجام آزمایش‌های منظم برای افرادی که در معرض خطرهستند ، مخصوصا افرادی که به طور فعال رابطه جنسی و کسانی که شریک‌های زیادی دارند.
تست های خودکار
- کیت‌های خانگی برای آزمایش عفونت‌های خاص، ارائه راحتی و حفظ حریم خصوصی.
آزمایش های تصویربرداری
- استفاده از سونوگرافی یا دیگر روش‌ها برای بررسی عوارض عفونت‌های پنهان.
مشاوره و آزمایش های مشترک
- توصیه به انجام آزمایش‌های همزمان برای چندین بیماری مقاربتی، به‌ویژه در افراد با ریسک بالا.
روش های درمان بیماری های مقاربتی
درمان مؤثر بیماری‌های مقاربتی به نوع عفونت بستگی دارد. در زیر به روش‌های رایج مدیریت و درمان این بیماری‌ها اشاره شده است:
آنتی بیوتیک ها
- عفونت‌های باکتریایی:
بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک، کلامیدیا و سیفلیس با آنتی‌بیوتیک ها درمان می‌شوند.
معمولاً آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی یا تزریقی مانند آزیترومایسین یا سفتریاکسون در یک دوز، تجویز می‌شوند.
- آزمایش‌های پیگیری:
پس از اتمام درمان، ممکن است نیاز به آزمایش‌های پیگیری برای تأیید از بین رفتن کامل عفونت وجود داشته باشد.
داروهای ضدویروسی
- عفونت‌های ویروسی:
بیماری‌هایی مانند اچ آی وی، تبخال و هپاتیت B/C با داروهای ضدویروسی امکان دارد، درمان شود.
این داروها مانند آسیکلوویر (برای تبخال) و داروهای ضد رتروویروس برای (HIV) بار ویروسی را کاهش داده و علائم را مدیریت می‌کنند، اما عفونت را به‌طور کامل درمان نمی‌کنند.
- مدیریت مداوم:
- برای عفونت‌های مزمن مانند HIV، درمان مادام‌العمر برای جلوگیری از تکثیر ویروس لازم است.
این نکته را در نظر داشته باشید استفاده از هریک از داروهای نامبرده شده، فقط باید با تجویز پزشک باشد و از مصرف دارو به صورت خودسرانه خودداری کنید.
درمان های موضعی
- حذف زگیل‌ها:
زگیل‌های تناسلی مرتبط با HPV می‌توانند با داروهای موضعی (مانند ایمی‌کیمود) یا روش‌های فیزیکی مانند کرایوتراپی یا لیزر، درمان شوند.
درمان شریک جنسی
- درمان تسریع‌شده شریک جنسی (EPT):
برای جلوگیری از عفونت مجدد، شرکای جنسی افراد مبتلا اغلب به‌طور همزمان درمان می‌شوند، حتی بدون تشخیص رسمی.
بیماری های مقاربتی غیرکشنده
آموزش و مشاوره
- آگاهی و پیشگیری:
بیماران مبتلا به بیماری‌های مقاربتی باید درباره روش‌های پیشگیری، رعایت بهداشت جنسی و استفاده از روش‌های محافظتی مانند کاندوم، اطلاعات کافی دریافت کنند.
- مشاوره:
ارائه مشاوره به بیماران و شرکای آنها می‌تواند در کاهش اضطراب و نگرانی‌های مربوط به بیماری و عوارض آن مؤثر باشد.
درمان بیماری‌های مقاربتی توسط پزشک متخصص حیاتی است، عدم مراجعه به موقع می‌تواند به عوارض جدی منجر شود، اما با درمان تخصصی، کنترل و بهبود ممکن است.
بیماری های مقاربتی در زنان
بیماری‌های مقاربتی در زنان ممکن است علائم و عوارض خاصی نسبت به مردان داشته باشند که درک آنها برای تشخیص و درمان به موقع ضروری است.
یماری‌های رایج شامل کلامیدیا، سوزاک، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)، ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) و تریکومونیازیس هستند.
عوارض ناشی از عدم درمان شامل بیماری التهابی لگن (PID) و خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم، به ویژه در مورد HPV است.
همچنین، این بیماری‌ها می‌توانند عوارضی برای بارداری ایجاد کنند، از جمله زایمان زودرس و انتقال عفونت به نوزاد. تشخیص و درمان زودهنگام برای حفظ سلامت زنان حیاتی است.
بیماری های مقاربتی در مردان
بیماری‌های مقاربتی در مردان می‌توانند بدون علامت یا با علائم مختلفی ظاهر شوند و در صورت عدم درمان، مشکلات جدی‌تری ایجاد کنند.
بیماری‌های رایج شامل کلامیدیا (که ممکن است بدون علامت باشد)، سوزاک (باعث ترشح و سوزش در ادرار)، HPV(زگیل تناسلی و افزایش خطر سرطان)، و ویروس هرپس سیمپلکس (زخم‌های تناسلی) هستند.
عوارض شامل ناباروری ناشی از اپیدیدیمیت و عفونت پروستات می‌شود. درمان به موقع توسط پزشک متخصص می‌تواند از بروز عوارض جلوگیری کند.
یک مرور کلی
با توجه به عوارض خطرناک عارضه های مقاربتی، آگاهی از روش‌های پیشگیری و علائم ضروری است.
مراجعه به پزشک و انجام آزمایش‌های منظم می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان این عفونت‌کمک کند. حفاظت از خود و شریک جنسی، کلید حفظ سلامت جنسی است.
